Tiro-koobka Hawl-galada Argagaxa iyo naf jaridu ka dhalatay ee ciidanka RRU-da ee Ingiriisku maal-geliyaa ka fuliyeen Somaliland iyo Nacaybka Bulshadu u qaadayso oo sii kordhaya.Warbixin
Hargeysa(GNA)-Ciidanka Ammaanka Somaliland ayaa todobaadkii hore hawl-gal baadhis ah ka fuliyey Guriga ay degenyihiin Qoyska Nin lix bilood ka hor dhintay oo ka mid ahaa Dhaqdhaqaaqii SNM ee dalka xoreeyey, kaasoo ku jiray Liiska dad loo qab qabanayay Khilaafkii Xisbiga talada haya ka dhex qarxay.
Dadkaasoo ka mid ahaa Taageerayaasha Garabka Muuse Biixi Cabdi ee Xisbiga, islamarkaana qarkood lagu eeddeeyey inay fuliyeen qarax shaani dhawr jimcihii la soo dhaafay iyo laba maalmood oo ka dambeeyey goobo kala duwan la dhigay.
Hawl-galka Bilayska ka hortaga Rabshadaha Somaliland ku raadiyeen Marxuum Axmed Qawdhan oo lix bilood mootaan, ayaa dhacay intii Khilaafka Xisbigu cakirnaa, waxaana la sheegay in warbixin Hay’adaha daba-galka boolisku soo gudbiyeen uu ka dhashay, balse markii markii guriga la tegay ciidanku ku war heleen in Ninka loo soo diray aanu noolayn.
Sidaa waxa Gobanimonews u sheegay Saraakiisha Bilayska iyo dad xogogaal u ah arrintan.
Dhacdadan oo ah mid ugub ah, isla markaana kashifaad ku noqotay ciidanka Amniga iyo Laamaha xuuraanka, ayaa si weyn loogu dhaliilay Taliska Bilayska, iyadoo ay dhawaaq dheer ku muujiyeen garabka hogaanka Xisbiga la safnaa inay muujinayso habacsanaan inteeda le’eeg fashilantay.
Dadka arrintan u dhuunta daloola ayaa sheegaya inay talaabadani sumcada ciidanka Bilayska iyo Kalsoonida shacbigu u hayo dhaawacayso, isla markaana muujinayso inaanay sugnayn hawl-galada ciidankaasi fuliyaan.
Jaamac Shabeel oo ka mid ah Guddoomiyihii hore ee Golaha dhexe ee Xisbiga Kulmiye ayaa jimcihii la soo dhaafay Barmaamujka Falaqaynta Jimcaha ku sheegay inay aad uga xunyihiin xadhiga dadka loo xidh-xidhay Khilaafka xisbiga iyo dhacdadan ugubka ah.
“waxaa Boolisku gurrigiisa tagay nin Lix Bilood ka hor dhintay oo la yidhi wax buu qarxinayaaye hala soo xidho oo qoyskiisii yaabay Axmed Qowdhan ayaa la odhan jiray Liiska (Dadka la xidhayo) ayuu ku jiraa. Miyaanay ilaabin wixii aanu ilaalinaynay.…yaa wax qarxinaya waxaa wax qarxinaya kuwa amaanka suggi kari waayay ee ogaan waayay ninka dhintay ee marxuumka ah anagu bari ayaanu ka nahay.”ayuu yidhi Jaamac Shabeel.
“Marxuum Axmed Qawdhan wuxuu ahaa Kabtan Ciidanka Qaranka Somaliland ka tirsan intii aanu geeriyoon”.
Hawl-gallo Argagax abuuray
Ciidanka ka hortaga xaaladaha deg dega ah ee RRU-da loo yaqaano oo ah kuwo la aasaasay labadii sanaddood ee ugu dambeeyey, ayaa la aaminsanyahay inay khatar ku yihiin ammaanka dadka iyo dalka, sababtoo ay tahay waxay qaadaan baadhitaano argagax keena oo ay habeenkii saacadaha dambe ku gelalafaan Guryaha dadka laga shakiyo.
Ciidankani talis ahaan waxay hoos yimaadaan Taliska guud ee Ciidanka Bilayska iyo wasaaradda Arrimaha gudaha, waxaase farta lagu fiiqayaa inay ka amar qaataan Ashkhaas gaar ah oo Xukuumadda ka tirsan, loona isticmaalo cabsi gelin iyo Cadaadis cid la saarayo.
“anigu ma garanayno Ciidankan Guryaha Saqda dhexe u daadanaya ee dadka kala baxaya ee Baadhashada samaynaya, maaha kuwo amniga sugaya ee waxay abuurayaan colaad iyo isku dhac”sidaasi waxa yidhi Axmed oo ah mawaadin degen Magaalada Hargeysa.
Boqolkiiba sideetan (100%) marka la eego Bulshada reer Somaliland waxay ka qabaan xaasaasiyad Ciidankan, waxaanay dadka qaar ula baxeen magacyo dacaayad ah oo loo sibir saaro inay u shaqeeyaan cid gaar ah.
hase ahaatee dhaqaale ahaan waxay ku tiirsan yihiin Kaalmada Dawladda Ingiriisku Somaliland kaga taageerto Hay’adaha nabad-gelyada, sida ciidanka SPU-da oo ay qaramada Midoobay gunnayso, waxaana labadaa ciidan isku darkooda laysku yidhaahdaa Ciidanka Birmadka.
Ciidanka SPU-da ayaa la sheegay inay ka qayb-qaataan hawl-galada argagaxa abuura xiliyada qaar ee lagu beegsado dadka caadiga ah, inkasta oo ujeedka ciidanka RRU-da iyo kuwa kaleba loo dhisay ay tahay la dagaalanka Argagixisada iyo rabshadaha khatarta abuuraya.
“waa ciidan u tababar sida milateriga oo ku hubaysan gadiid iyo hub casri ah, waxaanay mar walba xidhanyihiin qalabka Mudaharaadka”.
Wasiirkii hore ee Maaliyadda Xukuumadda Madaxweyne Siilaanyo Eng. Maxamed Xaashi Cilmi ayaa dhawaan Shir-jaraa’id ka sheegay in sharciga lala tiigsado cida bixisa awaamiirta cadowtnimada muujinaya ee ay ciidankani ku bartilmaameedsadaan dadka rayidka ah.
Eng. Xaashi ayaa sheegay “ xasuuqa Ciidanka RRU-du ku hayaan shacbiga ee sida foosha xun ugu fulinayaan waxba kama dhacaan kuwii ay dawladii faqashtu fulin jireen”ayuu yidhi.
Sacdiya Maxamed Cali oo ah Xaaska Wasiir ku-xigeenkii hore amniga ee dhawaan gurigiisa inta loogu dhacay saqdii dhexe laga soo qabtay, ayaa Gobanimonews u sheegtay inay askartii Odaygeeda qabatay ay Xabadda isaga dhigayeen iyada “waxay isaga kay dhigayeen xabadda, markii ay odaygayga qabteen Madaxa ayay ka toogan gaadheen”ayay tidhi Sacdiya oo ah xaamilo Uur todoba bilood ah qabta.
Waxaanay intaasi ku dartay “Guriga way baadheen, waxay naga qaateen laba mobile”ayay hadalkeeda raacisay.
Dareenkii hore ee Dawladda
Wasiirka Arrimaha gudaha Somaliland Cali Maxamed Waran-cadde ah oo Masuulka ugu sareeya ee ciidanka Maamula, ayaa dhawr jeer qiraal ka bixiyay inay ciidanka RRU-du si arxan daro ah ula dhaqmaan rayidka, isla markaana argagax ku beeraan marka ay hawl-galo medeni ah fulinayaan.
“waxaan idinkula dardaarmayaa inaad shacbiga ka dhigataan saaxiib, oo aad ilaalisaan, oo ay daan xabad ku ridin”ayuu yidhi khudbad ugu jeediyay horaantii bishii Jully ee sanadkii 2013 markuu xilka la wareegay.
Waran-cadde ayaa dhawr jeer balan qaaday inay meesha ka baxayso aragtida khaldan ee laga qaatay ciidankani, hase ahaatee waxa wali muuqata in dardaarankiisii hawl-qabashada iyo balanqaadyada uu ka sameeyey soo afjarida xaalad abuurka RRU-du ay hal bacaad lagu lisay yihiin.
wali Ciidankani waxay dadka u isticmaalaan Rasaas nool nool, hawl-gal kasta oo ay qaadaana waxay geystaan khasare nololeed oo aan Utun reeba, kaasoo mararka qaar si dhib yar loo geysto iyadoo aanay jirin xaalad sidaas u culusi.
Taliyaha Guud ee Ciidanka Bilayska Cabdilaahi Fadal Iimaan, markasta oo gabood faladan wax laga waydiiyo wuxuu ka bixiyaa cudur daar aan dhamaad lahayn, waxaanu sheegaan in wax laga qabanayo, hase ahaatee waxa iska cad inuu ku guul daraystay arrintaasi.
Tiro koob rasmi ah laguma hayo weerrarada muqafalnimada ah iyo waxyeellada nafeed ay geysteen Ciidanka RRU-du ku dhawaad laba sanadood oo ay jireen, balse waxa marag ma doon ah in hawl-gal kasta oo ay ku qaadaan dad rayid ah ay naf jarid iyo dhaawacyo ugu geystaan kuwo aan waxba galabsan oo caruur u badan.
Waxaanay taasi keentay inay bulshadu haatan u aragto Ciidankan cadow halis ku ah naftooda, askariga ka tirsan ee waddooyinka lagu arkaanauu nacayb badan iyo jidh diid kala kulmo dadka dhexdiisa inta xidhanyahay Dirayska u gaarka ah iyo qoriga.
Gobanimonews
Hargeysa Office
Email: editor@gobanimonews.com